- Riskli Yapı Nedir?
Yapı , 3194 sayılı İmar Kanunu m. 5’ te “ karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir.” şeklinde tanımlanmıştır.
Riskli yapı, 6306 sayılı kanun uyarınca “Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapı” şeklinde tanımlanmıştır.
Bir yapının riskli yapı olarak kabul edilebilmesi için öncelikle usulüne uygun biçimde hazırlanmış riskli yapı tespit raporu gerekmektedir. Riskli yapı olarak tespit edilmeyen bir yapının kentsel dönüşüm çerçevesinde değerlendirilmesi mümkün değildir.
Riskli Yapı Tespiti Nasıl Yapılır?
Bir yapıda bulunan malik veya maliklerden biri tarafından T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesinde yer alan Kentsel Dönüşüm Başkanlığına (İstanbul özelinde ilçe belediyesine) yapacağı bir başvuru ile riskli yapı tespitini isteyebilmektedir. Örneğin içinde 10 konut olan bir binanın riskli yapı olup olmadığının tespiti için bir malikin başvurması yeterlidir. Bina riskli olarak tespit edilmesi halinde yıkım gerçekleşecektir. Bununla birlikte belirli aşağıda belirttiğimiz süreçler işletilecek ve binanın tahliye ve yıkım süreci başlatılacaktır.
- Tahliye Ve Yıkım
- Malikler tarafından yıkımın gerçekleştirilmesi
Riskli yapıların yıktırılmasında ve bunların bulunduğu alanlar ile riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda, öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilmesi ve malikler tarafından yapının yıkımının gerçekleştirilmesi esastır. Kanun açık bir şekilde öncelikle maliklerle anlaşma yoluna gidilmesi gerektiği anlaşma olmazsa aşağıda belirtildiği şekilde yıkım yapılması gerektiğini hükme bağlamıştır. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine, kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı ve yapım için yardım yapılabilmektedir.
- Malikler tarafından yıkım olmamaması halinde idare tarafından yıkım yapılması/yaptırılması
Riskli yapıların yıktırılması için, bu yapıların maliklerine 90 günden fazla olmamak üzere süre verilmektedir. Daha önce bu süre 60 gün +30 gün olarak verilmekteydi ancak son değişiklikle birlikte bu süre tek sefer olmak üzere 90 gün olarak düzenlenmiştir. Bu süre içinde yapı, malik veya maliklerce yıktırılmadığı takdirde, yapının idari makamlarca yıktırılacağı idare tarafından bildirilir. İstanbul özelinde bakanlığın ilçe belediyelerine yetki devri yapması nedeniyle ilçe belediyeleri bu süreci yürütmektedir. Yukarıda belirtilen şekilde malikler tarafından süresinde (90 gün) yıktırılmadığı tespit edilen riskli yapıların yıktırılması, Başkanlıkça yazılı olarak İdareye bildirilir ve bu yapılar, İdarece yıkılır/yıktırılır. Uygulamanın gerektirmesi hâlinde Başkanlık, yukarıda belirtilen tespit, tahliye ve yıktırma iş ve işlemlerini bizzat da yapabilir. Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesinin engellenmesi durumunda; Başkanlıkça/İdarece talep edilmesi hâlinde, mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izne istinaden yeterli kolluk kuvveti marifetiyle kapalı kapıları/alanları açmak veya açtırmak suretiyle tahliye yapılır/yaptırılır. Başkanlık veya İdare tarafından yapılan veya yaptırılan riskli yapı tespit, tahliye ve yıktırma masrafları, hisseleri oranında maliklerden 6183 sayılı Kanuna göre tahsil edilir. (6306 sayılı kanun m. 5/4 )
- Yıkım ve tahliyeye ilişkin işlemlerin yapıya asılması , maliklere e devlet üzerinden bildirilmesi ve muhtarlıkta ilan yoluyla asılması
Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesine ve yıktırılmasına ilişkin olarak ayni ve şahsi hak sahiplerine yapılacak tebligat, tahliye ve yıktırmaya ilişkin tutanağın yapıya asılması, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilmesi ve ilgili muhtarlıkta on beş gün süre ile ilan edilmesi suretiyle yapılır. Tahliye ve yıktırmaya ilişkin işlem, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılır. Tahliyesi istenilen yapılar, ayrıca Başkanlığın internet sayfasında on beş gün süre ile ilan edilir. (6306 sayılı kanun m. 5/4)
- Elektrik, Doğalgaz Ve Su Aboneliklerinin Kesilmesi
Riskli yapı tespiti yapıldıktan sonra idare tarafından enerji dağıtım şirketlerine yazı yazılarak söz konusu riskli yapıdaki elektrik, doğalgaz ve su abonelik sözleşmelerinin feshedilmesini talep eder. Dağıtım şirketleri tarafından bu talep gereği abonelik sözleşmesi feshedilir. Söz konusu riskli yapıya verilen enerji kesilir.
- Riskli Yapı Tespiti Kararına Karşı İtiraz
İdare tarafından malik/lere riskli yapı tespiti kararı tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde idareye bir itiraz dilekçesi verilebilir. İdare tarafından 30 gün içinde olumsuz cevap verilmesi veya sessiz kalınması halinde bu kez 30 gün içinde İdare Mahkemesinde İptal Davası açılabilir. İdare Mahkemesi ya işlemi iptal eder bina yine olduğu gibi kalır ya da davanın reddine karar vererek idari işlemin devamına karar verir.
Av. Mustafa ÜLGEN
Bir yanıt yazın